Klimaatverandering en neerslagtekort

Volgens de klimaatscenario’s van het KNMI zal klimaatverandering met name leiden tot hogere luchttemperaturen en meer hittegolven met hittestress als potentieel gevaar. Klimaatverandering heeft een uiteenlopende impact in Nederland en daarom wordt er onderscheid gemaakt tussen 4 klimaattrends: het wordt warmer, het wordt natter, het wordt droger en de zeespiegel stijgt. Om deze reden zijn er ook 4 thema’s te onderscheiden binnen klimaatverandering: wateroverlast, hitte, droogte en overstromingen. Klimaatverandering heeft impact overal ter wereld. In Nederland is het meest opmerkelijk dat de gemiddelde temperatuur sinds 1901 is gestegen met maar liefst 2 graden Celsius en dat deze stijgende trend zich lijkt door te zetten. De klimaatscenario’s geven ook aan dat de frequentie en intensiteit van droogteverschijnselen kan toenemen. Het kan minder gaan regenen en de potentiële verdamping kan toenemen, wat kan leiden tot droogte. De effecten van droogte kunnen daardoor goed zichtbaar zijn, maar hebben soms ook indirect invloed. Zo kan het gras geler en droger worden, maar effecten van droogte kunnen ook bijdragen aan hittestress en leiden tot andere vormen van schade. 

De zomers van 2018, 2019 en 2022 waren uitzonderlijk droog. De zomer van 2022 was in dit geval extreem droog. Niet eerder deze eeuw was het in Nederland zo droog als in 2022. Het landelijke neerslagtekort in het zomerhalfjaar bereikte een maximale waarde van 318 mm, twee keer zoveel als normaal. Dit werd voornamelijk veroorzaakt door veel zonuren, wat leidde tot meer verdamping dan normaal. Bovendien viel er in de zomer van 2022 weinig neerslag. Het maximaal neerslagtekort is de afgelopen decennia toegenomen en neemt de komende jaren naar verwachting verder toe. Het neerslagtekort is het verschil tussen verdamping en neerslag, per dag opgeteld in het zomerhalfjaar, van april tot en met september. In de figuur hiernaast is het landelijk gemiddelde van het neerslagtekort in Nederland te zien voor verschillend jaren.